Тая вёсачка за лесам
Ледзь знаёмай мне была.
Папрасіў вады.
Бабуся
Малака мне наліла.
Зкуль я, чый я – запытала
І ўздыхнула:
– Вось бяда:
Ўжо зусім нямоглай стала,
А кароўку грэх прадаць.
Сенаваць не едуць дзеці.
Ды на край зямлі зусім
Іх занёс аднойчы вецер,
Што дабрацца цяжка ім.
А адзін – памёр. Вось гора.
Той бы, пэўна, памагаў…
Падкаціў камяк пад горла, –
Малаком я ледзь прагнаў.
За коску дружна ўсе цягалі
Гарэзы ў школе хлапчукі,
Чым ёй расці дапамагалі,
Што зараз вынік вось такі:
З паднятай горда галавою
Ідзеш – адцягвае каса.
Багаты ёю залатою
Казаў: “Не трэба мне й пасаг.”
“І хоць ад нашага вяселля
Адтанцавала шмат гадоў,
Я ад касы тваёй касею,
Нібы ад хмелю, быццам дождж.”
“Я разлюблю цябе адразу,
Калі намер ты здзейсніш свой.
Вось паспрабуй касу абрэзаць –
І. С.
Як на чужым стаяў,
Ледзьве стаяў я часта...
На развітанне
я
Слова Вам даў
на шчасце.
Ласкай нябёс
На нас
Хмарка вярбой звісала...
Мне Вы тады
ў адказ
Слова далі –
таксама.
Добра, што маю я
Слова,
што сілу мае.
Слова стрымаю я –
Слова мяне стрымае.
Нават калі я
ліст
Восеньскі
атрымаю,
Мо, не стрымаю слёз –
Здаецца, ёсць душа, –
З іконамі святліца,
Дзе хоць на найкі час
Магу я прытуліцца.
Здаецца ёсць душа
На гэтым белым свеце,
Дзе не ў куточку мне, –
На покуці быць – свеціць.
Бо як ты б не вяршыў,
Які б не быў вядомы,
А без такой душы
Ты, як жабрак бездомны.
Пакуль не адыйшоў
Навечна ў зор суквецці,
Здаецца, што знайшоў
Душу адну на свеце…
Агонь кахання можа
Ад іскры ўспыхнуць Божай.
Аднак часцей бывае:
Яго мы здабываем,
Яскравы, добры, чысты
Агонь без дыму ў вочы,
Ад шчырасці іскрысты,
Найбольш узнёслы ў ночы.
І днём з агнём хутчэй мы
Глыбейшы сэнс знаходзім,
З паходняй той лягчэй мы
Да ісціны падходзім.
…З агнём кахання часам
Гуляем небяспечна.
Гульня кахання часта
Каштуе зорных свечак…
І мы ў сабе здабудзем
Клён усплёснуў лісцем:
Як жа гэтак выйшла?
Як жа гэта вішня
Раптам з саду выйшла?
Выйшла вішня з саду.
Клён увішна ззаду.
Счырванела вішня:
«Ты ўжо трэці лішні!..»
Клён усплёснуў лісцем:
Як жа гэтак выйшла?
Як жа гэта вішня
Рана замуж выйшла?!
Вішня-чараўніца,
Перастань мне сніцца!
З кім жа ж мне жаніцца?
Ці з бярозай ніцай?
Клён усплёснуў лісцем:
Сведкаю Ўсявышні:
I мяне ж калісці
Нібы сустрэць кагосьці так другога,
Хто стаў валадаром і сноў, і дум,
А не цябе праводзіць у дарогу
Я на вакзал ізноў з дажджом прыйду.
Як хуткасцю вялікаю,
размыты
Дажджынкамі
Твой воблік у акне
Не будзе доўга ў будучым нібыта
У шматсерыйных снах з’яўляцца мне.
І ты нібы зусім мяне не знаеш,
І памяццю ў мінулым не жывеш,
Нібы не мне рукою памахаеш.
А шыбу запацелую пратрэш…
Цяплом бабуліным сагрэта,
Жыла ў яе унучка летам.
Характар носіка – задзіра.
Характар кудзер – залаты.
Казу бабуліну вадзіла
На луг падчас.
Сама ж пры тым
Была дзяўчынка весялушкай:
Казу патузаўшы за вушка,
Ёй казку баіла.
Пра што?
Пра казлянят з ваўком.
А то
Вяночак звіўшы ля дарогі,
Казе накідвала на рогі…
Яшчэ для школы час займала:
Гербарый кветкавы збірала.
Ёй памагалі ў тым сябры.
Вечарам, лугі мае, над вамі
Пажар-птушка божая зары
Ад маленства – божае кароўкі –
Божай маёй іскры
так гарыць.
I гайдае зноў мяне, як човен,
Што на ланцугу слядоў,
на вас.
На рамонках вецер тут варожыць:
Ці кахаюць неба і трава?
Толькі я, варожачы, павінен
Абрываць, нібы пялёсткі,
дні,
Толькі ў кожным дотыку травінак
Вечарам, лугі мае, над вамі
Пажар-птушка божая зары
Ад маленства – божае кароўкі –
Божай маёй іскры
так гарыць.
I гайдае зноў мяне, як човен,
Што на ланцугу слядоў,
на вас.
На рамонках вецер тут варожыць:
Ці кахаюць неба і трава?
Толькі я, варожачы, павінен
Абрываць, нібы пялёсткі,
дні,
Толькі ў кожным дотыку травінак
Парой надвечаровай
У роднай старане
Знаёмая чаромха
Здалёк махае мне.
У вэлюме чаромха
Махае мне здаля,
Нявесціцца чаромха –
Равесніца мая.
Я з гэтаю чаромхаю,
Абняўшысь, пастаю, –
Успомню зноў чароўную
Дзяўчыначку сваю.
Як пад чаромхай гэтай
З равесніцай стаяў, –
Яе сваёй нявестай
Так марыў бачыць я!
Як воблакі-чаромхі,
Гады былі, – сплылі.
Ад водару чаромхі
Мне голаў не баліць...
Запаліць свечкі ў небе вечар,
Сустрэўшы нас у добры час.
Давай і мы запалім свечкі, –
І адагрэе памяць нас.
І зноў адчуем мы вяснова
Нектару слодыч на губах;
І зноў закружыць нам галовы
Васковых свечак церпкі пах.
І, можа, як часінай шлюбнай,
Яны асветляць нас дваіх.
Давай з табой запалім свечкі, –
Расставім кропкі ўсе над і…
Нам зразумела стане раптам,
Калі сплыве туману дым, –
Олі
За ўсе скарбы на свеце
Для мяне даражэй
Заручальны пярсцёнак,
Што мяне беражэ.
А ў вачах стане цёмна –
Да святла давядзе.
Заручальны пярсцёнак –
Выручальны ў бядзе.
Знак увагі-павагі,
Згоды знак залаты
Надае мне адвагі,
Дадае дабраты.
Станаўлюся, здаецца.
Залацейшым я сам,
Прытуліўшы да сэрца
Гэты мой талісман.
Быццам голуб паштовы,
Акальцованы ім.
Дай Бог добрыя весткі
* * *
Дзеля маладзеля?
Дзеля дабрадзеля
Мама доню біла
Вербнаю нядзеляй.
Біла-незабіла.
Біла-галубіла:
– Доля мая, доня,
Што ж ты нарабіла?!
Што ж ты налюбіла?!
Надта ж гонар маеш!
Кінь цану заламваць –
Ручкі заламаеш!
І калі ўжо гэта
Ты паспагаднееш?
Гэтакі хлапчына –
Сэрца лагаднее!
Хутка у вучоных
Будзе чалавеча!
Бачыш,
дом і сад ёй –
Дробяззю… авечай!
* * *
Помніш, Янька, жартаўніца,
Як хадзілі па суніцы?
Мне дзяцінства наша сніцца, -
Ярка ўспыхвае зарніцай.
А забыць хіба маглі мы
Як хадзілі па маліну?
У юнацтве аніколькі
Нам з табой быў лес не колкі!..
Плач пачуўшы жураўліны,
Мы журыцца ці павінны?
Мо, Янінка, зараз разам
Сходзім хоць па журавіны?!.
Мне дзяцінства наша сніцца –
Як подых вясновы нам кружыць галовы
У класе дзесятым на ўскрайку зiмы,
Нязвыкла хвалюе нас роднае слова:
Праходзiм «На ростанях» Коласа мы...
Чароўная кветка Палесся, Ядвiся,
Ў юнацкiя сэрцы твой вобраз запаў.
I я свам новым пачуццям здзiвiўся, –
Што свет незвычайней, яскравей мне стаў.
Каму з аднакласнiкаў выпала шчасце
Чароўную кветку кахання знайсцi
I потым не страцiць? Бо ведаю: з часам
Кола палаючы коціцца – сонца,
Быццам ад смеху заходзіцца, сонца, –
Хутка надыдзе Купальская ночка,
Як і дагэтуль, потым бясконца...
Ой, дзяўчыночка, –
Купальская ночка!
Кветачкай ты ў карагодзе-вяночку.
Ой, дзяўчыночка, –
Купальская ночка!
Чый да твайго прытуліўся вяночка?
Вогнішча б’ецца, да зорачак рвецца,
Вогнішча, быццам вялікае сэрца.
Так і дзявочае сэрца трапеча,
Зранку ў кузнi чуцен звон, –
Гэта так шчыруе ён
Мой асiлак, чараўнiк,
Што да сэрца мне прынiк.
Каваля свайго люблю,
Каваля свайго хвалю.
Да яго грудзей магутных
Я галованьку тулю.
Ён ад продкаў мае дар, –
Са стыхiямi ў ладах.
Ўсе пры iм: агонь, метал,
I паветра, i вада.
Любiць месяц цiкаваць
Як нястомны мой каваль,
Калi й ночка настае,
Наша шчасцейка куе...
I Сусвет узнiкнуць змог,
А хто ж гэта дзiчку
Ў сад перасадзiў?
А хто ж гэту дзiчку
Ўмела прышчапiў? –
Яблынькай-ранеткай
Дзiчка расцвiла.
Дзiчкаю i мне ты
Дзеўчынай была.
У цябе калючых
Шмат шыпоў было, –
Не адзiн малойчык
Сэрца абкалоў,
Не адзiн адходзiў
Схмурыўшы чало.
Толькi ў гэтым годзе
Стала пець сяло:
А хто ж гэта дзiчку
Ў сад перасадзiў?
А хто ж гэту дзiчку
Ўмела прышчапiў? –
Яблынькай мядовай
Ох i дачка ў ляснiка расцвiтае,
Быццам купальская зорачка тая.
Сонца i месяц заўжды за ёй сочаць,
Каб не маглi прыгажуньку сорочыць.
Гнецца лясная дарожка падковай, –
Шчасця ўсё зычыць дачцэ ляснiковай.
Год ёй багата зязюлька жадае,
Зводны хор птушак ёй оду спявае.
Хлопцы ў акрузе па ёй уздыхаюць,
Так уздыхаюць, – вятрыску ўздымаюць.
I да таго часам моцны вятрыска, –
Пахіснецца парой
Шар зямны пад нагамі, –
Я табе, а ты мне
Устаяць памагаем.
Я цябе берагу
Рук сваіх берагамі.
Ты мяне беражэш
Рук сваіх берагамі.
Хмель вясновы
Не раз нам галовы закружыць,
Захлісне з новай сілай
Пачуццяў разводдзе.
І з тваіх берагоў
Я часамі выходжу...
І з маіх берагоў
Ты, бывае, выходзіш...
Толькі знойдзеш, ці страціш –
Ніяк не ўгадаеш.
Толькі нашы сустрэчы
Жаданей з гадамі.
ТЫ МАЯ КУПАЛІНКА...
Ты мая Купалінка,
А я твой Купаліш.
Мы касцёр кахання
Год каторы палім.
Што жадаць нам болей?
Нашы сны збыліся:
Нашы лёс і доля,
Як вянкі спляліся,
На жыццёвай плыні,
Як вянкі, сплыліся.
І купальскай песняй –
Сэрцы заліліся.
А дажджоў нямала
Нам дагэтуль – золкіх.
Быццам з неба ўпала
Кветка шчасця
зоркай!
Мы адзін другога
У вачах купаем...
НАШ МАСТОК
Дзе бруіцца мой выток
І такі ж выток твой светлы,
Ёсць рачулка і масток
У куточку запаветным.
Дзе не раз душа мая
Замірала ад кахання,
Дзе спачатку ў марах я
Прызначаў табе спатканне:
“Ты прыходзь на наш масток, –
Зноў ён будзе хвалявацца.
Ты прыходзь на наш масток
Хуткай плынню любавацца.
Ты прыходзь на наш масток
Пад калінавай зарою.
Ты прыходзь на наш масток –
КАСЦЁР ДЛЯ ДВАІХ
Нас доля звяла і ад шчасця цвіла,
Як луг, на якім ты вяночкі пляла,
Я ж, быццам язычнік, распальваў касцёр.
Ён рукі ў малітве увысь распасцёр.
Як продкаў далёкіх, ён нас азарыў,
І нам аж да ранку, як друг, гаварыў
Прачулыя словы на мове сваёй.
І прашчурам бачны здалёку быў ён…
Купальскую ноч я забыць не змагу, –
Касцёр для дваіх у душы берагу.
ЗЯМЛЯЧЦЫ
М - і
Заззялі ласкай неба вочы,
Што часта хмурымі былі,
Як на чужыне нас аднойчы
Зямныя лініі звялі.
І зараз разам мы парою
Глядзім як шле радзіма нам
Лісты-аблокі,
Дзе з табою
Туліла нас рака адна.
Вялікі лес адзін і той жа
Падносіў нам свае дары.
Ў адным і тым жа храме Божым
Нас прычашчаў святар стары.
Вунь зорка ў тым баку маячыць,